www.naszafamilia.fora.pl

kuzyn

Historia tej figury jest bogata i kryje w sobie trochę tajemniczości. Niestety, archiwa kościoła o.o. Franciszkanów w Wilnie w znacznej częsci zostały zniszczone w 1947 r. podczas ponownego zamknięcia kościoła przez władze sowieckie.

Zachowały się jednak świadectwa i kroniki spisane przez o. Władysława Kamila Wielemańskiego, który do 1947 r. pracował w Wilnie, a potem został zesłany na kotorgę do łagrów sowieckich.

Pod fotografiami , autorstwa Władysława Pitaka, zamieszczamy informacje wg zapisków o. Wielemańskiego wykonanych w Księdze Konwentualnej oo. Franciszkanów w Wilnie i ich fragmentów opublikowanych w Kurierze Wileńskim w 1994 r. oraz fragmentów pracy magisterskiej napisanej przez Janusza M. Krużyckiego (OFM Conv) pod kierunkiem o. dra Grzegorza M. Bartosika na Wydz. Teologicznym ATK w Warszawie.

Fotografie i teksty dot. figury Matki Boskiej Brzemiennej (Białej Pani) dostarczył nam Władysław Pitak za zgodą rektora kościoła o.o. Franciszkanów w Wilnie, o. dra Marka Dettlaffa.

Zapraszamy do odwiedzenia naszej galerii:

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )
.
Figura ma pochodzić z czasów późnego baroku (XVII w.), a pomysłodawcą był ponoć Hetman Wielki Litewski - Michał Pac, który w 1676 r rzeźbiarzom włoskim Piotrowi Perettiemu i Janowi Galli dał polecenie sporządzenia posągu Matki Bożej (w jednym egzemplarzu) z białęj masy, wielkości przeciętnego człowieka i oddać go do kościoła Ojców Francoiszkanów na Piaskach, by w tej pierwszej katedrze, zniszczonej pożarem i odnowionej, stała w ołtarzu i broniła ludzi Wilna od zarazy materialnej i duchowej - "Tak obiecałem Matce Bożej pod Chocimiem".
.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

.

kuzyn

Opierając się na świadectwie o. Wielemańskiego statuę NMP ustawiono w klasztorze (obok kościoła) 12 czerwca 1794 r. Kroniki zakonne datuja jednak pojawienie się figury NMP w konwencie wileńskim na rok 1750.

Figurę ustawiono w przedsionku rozmównicy klasztornej przy furcie, Szybko ów posąg zyskał sławę jako "łaskami słynący". Świadczyły o tym zawieszane w drewnianych szafkach po obu stronach figury różnorodne wota.
.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )
.

kuzyn

Po upadku Powstania Styczniowego w 1864 r. Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych na terenie zaboru rosyjskiego uległ kasacji, a jego majątek został skonfiskowany.

Figura Matki Bożej, z rozkazu władz rosyjskich miała być zniszczona, ale katolicki urzędnik Feliks Pietraszkiewicz całą niszę, w której figura była umieszczona w 1890 r. samowolnie wyłożył deskami i otynkował, pozostawiając biały posag wewnątrz ściany.

.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

.
Z czasem tynk odpadł, deski powysychały i przez szpary w nich można było zauważyć postać Białej Pani.

Ktoś wyciął w deskach małe okienko, przez które było widać część postaci Matki Boskiej i zawiesił powyżej lampkę. Przed figurą zaczęli się gromadzić modlący.

Gdy w 1905 r. wydano "ukaz" tolerancyjny, dający wierzącym pewne swobody, Ludwik Ostreyko - pracownik magistratu miejskiego uzyskał pozwolenie na renowację figury i urządzenie skromnej kaplicy przerobionej z dawnego przedsionka rozmównicy klasztornej przy furcie.

Przy pomocy wiernych, kaplicę odgrodzono od konwentu ścianką. Dawne drzwi przerobiono na ozdobne okno. Figurę przyozdobiono dwoma aniołami,trzymającymi nad głową Maryi koronę, a u stóp Białej Pani postawiono skromny ołtarz.
.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

kuzyn

Dnia 8.10.1906 r. biskup wileński Edward Ropp dokonał uroczystego poświęcenia figury Madonny i nowej kaplicy pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia i przeznaczono ją dla stowarzyszenia Sług Katolickich św. Zyty.

Franciszkanie, po powrocie do miasta, zaczęli służyć ludności w tej właśnie "Małej Ostrej Bramie", jak nazywano kaplicę, aż do roku 1934, tj. do odzyskania przez zakon kościoła.
.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

kuzyn

Po odzyskaniu kościoła, w kwietniu 1935 r. figurę ustawiono w świątyni. Nabożeństwa przed nią odbywały się do 1947 r.

W tym roku kościół został ponownie skonfiskowany i przerobiony na archiwum NKWD, a kaplicę (w lewej nawie kościoła), w której stała figura zamurowano.
.

W 1992 r. archiwum NKWD wywieziono. Zrujnowany kościół pozostał opuszczony.

W lipcu 1993 r. rozpoczęto demontaż ściany odgradzającej kaplicę, a następnie w całej świątyni rozpoczęto prace archeologiczne. Przez kilka lat kościół był własnością Kurii Metropolitalnej w Wilnie.

kuzyn

Figura Matki Bożej jest pełna wyrazu i siły artystycznej, ale czy to wystarczyło, aby ukryta gdzieś w przedsionku klasztoru stała się nagle tak bardzo znana?

Klasztor franciszkański nie był przecież - zwłaszcza w drugiej połowie XVIII w. - miejscem pielgrzymkowym.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Z zapisków kronikarskich można wywnioskować, że kult Matki Boskiej Brzemiennej (Białej Pani) rozpoczął się spontanicznie i samoistnie bez sztucznego " wymuszania" czci maryjnej.

W zapiskach jest również mowa o cudach, ale w toku poszukiwań nie natrafiono na ślady szafek zawierająych wota, także żadnego opisu cudów. Jednocześnie nie można wykluczyć, że takie cuda miały miejsce, szczególnie w okresie do powstania styczniowego w 1863 r.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Klasztor franciszkański w Wilnie gromadził w czasie zaborów modlących się o wolność Polski. Nabożeństwa,kazania i modlitwy wlewały nadzieję w serca Polaków i rozbudzały pragnienie szybkiego pokonania wroga.

W czasie powstania styczniowego klasztor był miejscem zarzewia antycarkiego i antyrosyjskiego buntu. To zostało zauważone i zdławione przez władze carskie.

W 1963 r. wydano rozkaz kasaty zakonu franciszkanów, konfiskaty kościoła i klasztoru, nadto nakazano zniszczyć figurę. Ostatecznie figura NMP pozostała na swoim miejscu, choć kilka razy była więziona i zamurowywana.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.

foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )
Opracowanie tekstu: Władysław Pitak
Kopiowanie i rozpowszechnianie fotografii tylko za zgodą autora

WP · Gość

Gród Wilno założony został przez księcia Giedymina w 1322 r. Już w tymże 1322 roku na zaproszenie niejakiego Gasztołda mieli tu dotrzeć misjonarze franciszkańscy w liczbie 14. Ci pierwsi misjonarze franciszkańscy na Wielkanoc 1333 roku zostali przez pogańskich Litwinów umęczeni. Siedmiu z nich ścięto a pozostałych siedmiu ukrzyżowano.

Nowa grupa franciszkańskich misjonarzy w liczbie 36 przybyła tu za generalstwa Gerarda Odona. Gasztołd wybudował im kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwany kościołem Matki Bożej na Piasku.

24 maja 1341 na Wilno napadli Tatarzy i wymordowali tych misjonarzy, a razem z nimi i Gasztołda, który przywdział habit franciszkański.

Ten sam generał wysłał nową grupę franciszkanów, którzy w liczbie 46 pracowali tu aż do urzędowego chrztu Litwy w 1386 roku. Pierwszym biskupem w Wilnie został franciszkanin Andrzej Wasillo z rodu Jastrzębców.

7 sierpnia 1403 roku w czasie najazdu na Wilno schizmatyckich moskali zostali znowu umęczeni liczni franciszkanie z gwardianem Aniołem na czele.

Klasztory franciszkańskie w Wielkim Księstwie Litewskim do roku 1517 należały do Prowincji Czesko-Polskiej, a po roku 1517 roku do Prowincji Polskiej św. Franciszka. W roku 1626 utworzono Prowincję Rusko-Litewską z klasztorów na Rusi i Litwie, z kustodiami lwowską i przemyską na Rusi, a na Litwie z wileńską i kowieńską

kuzyn

Wilno - miasto naszych przodków -
Ostra Brama w Wilnie -
.
[link widoczny dla zalogowanych]

linki do stron:
- Wileńszczyzna >>> http://www.naszekresy.fora.pl/
- Wilniuki >>> http://www.wilniuki.fora.pl/
- Polacy na Kresach >>> http://www.kresowiak.fora.pl/
- Sanktuaria >>> http://www.sokal.fora.pl/sanktuaria-c7.html
- Rodowody >>> http://www.krewni.fora.pl/
- Nasza Familia >>> http://naszafamilia.fora.pl/
- Oferty Audio-Wideo >>> [link widoczny dla zalogowanych]
- Galeria Foto-Wideo >>> http://www.wilniuki.fora.pl/wilno,11/
- Księga Gości >>> http://www.sokal.fora.pl/ksiega-gosci-c5.html
- Kontakt >>> [link widoczny dla zalogowanych] , Tel.94-340-60-06 , kom. 660-332-172
.

.
Fotografie autorstwa Tatiany i Władysława Pitaków
można obejrzeć w galerii portalu:
http://www.wilnianie.fora.pl/viewgallery.php
.